Kolon Kanserinde Geçici Torba Açılması Nedir?
Kolon kanseri cerrahisinde, tümörlü bağırsak segmenti çıkarıldıktan sonra bağırsak uçları birleştirilse bile anastomoz kaçağı riskini azaltmak veya iyileşmenin güvenle takip edilebilmesini sağlamak amacıyla bazı hastalara geçici stoma (torba) açılır. Bu torba genellikle karın ön duvarından dışarı alınan ince (ileostomi) veya kalın bağırsak (kolostomi) segmentine bağlanır ve bağırsak içeriğinin buradan dışarı akmasını sağlar. Amaç, içteki dikiş hattı tamamen iyileşene kadar bağırsağı dinlendirmektir.
Hangi Durumlarda Tercih Edilir?
- Rektuma yakın (alçak) anastomozlarda kaçak riski yüksektir.
- İleri yaş, beslenme bozukluğu veya diyabet gibi iyileşmeyi geciktiren faktörler varsa.
- Neoadjuvan (ameliyat öncesi) kemoradyoterapi sonrası dokuların geç iyileşme ihtimali.
- Acil durum cerrahilerinde (perforasyon, tıkanma) bağırsak temizliği yapılamamışsa.
Ameliyat Öncesi Hazırlık
Stoma yeri, ameliyat öncesi stoma hemşiresi tarafından oturur, ayakta ve yatar pozisyonlarda belirlenir. Hastaya torba, cilt bakımı ürünleri ve kullanım eğitimi verilir. Aynı zamanda standart bağırsak hazırlığı (sıvı diyet & laksatif) uygulanır.
Ameliyat Tekniği
- Tümör Rezeksiyonu: Laparoskopik veya açık yöntemle tümörlü segment çıkarılır.
- Anastomoz: Sağlıklı uçlar stapler veya elle dikilerek birleştirilir.
- Stoma Oluşturma: Karında önceden işaretlenen noktadan bağırsak ucu dışarı alınır ve cilde dikilir.
Stomanın Bakımı
Torba 3–5 günde bir veya sızıntı durumunda yenilenir. Cilt bariyer kremi ve ölçülü kesilen stoma plağı kullanımı cilt iritasyonunu önler. Gaz ve koku yönetimi için filtreli torbalar tercih edilebilir.
Avantajları & Dezavantajları
| Avantaj | Dezavantaj |
|---|---|
| Anastomoz kaçağı riski %50’ye kadar azalır. | İkinci bir ameliyat (kapatma) gerektirir. |
| Kaçak olsa bile karın içine yayılım engellenir. | Torba cilt bakımına ve eğitime ihtiyaç duyar. |
| Ciddi komplikasyon gelişme ihtimalinde hayat kurtarıcıdır. | Geçici yaşam tarzı kısıtlamaları ve psikolojik etkiler olabilir. |
Stomanın Kapatılması (Reversal) Ne Zaman?
Çoğu hastada 6–12. haftalar arasında, kemoterapi gerekmiyorsa daha erken; adjuvan kemoterapi planlanıyorsa tedavi bittikten sonra yapılır. Kolonoskopi ve kontrastlı tomografi ile anastomozun tamamen iyileştiği doğrulanmalıdır.
Yaşam Kalitesi ve Beslenme Önerileri
Başlangıçta düşük lifli gıdalar, bol sıvı ve küçük porsiyonlar önerilir. Koku yapan gıdalar (yumurta, soğan) kısıtlanabilir. Torba güvenliği arttıkça hastalar normal sosyal hayatlarına dönebilir; yüzme, hafif egzersiz ve seyahat mümkündür.
Sık Sorulan Sorular
Stomam sızıntı yaparsa ne yapmalıyım? Plağı değiştirin, cildi nazikçe temizleyin. Kızarıklık geçmiyorsa mutlaka stoma hemşiresine başvurun.
Kapatma ameliyatı zor mu? Çoğu zaman laparoskopik olarak 1–2 gün hastanede kalışla tamamlanır ve bağırsak fonksiyonları birkaç gün içinde normale döner.
Kolon kanserinde geçici stoma hakkında daha fazla bilgi almak veya randevu oluşturmak için WhatsApp hattımız üzerinden bize ulaşabilirsiniz.